Η αγορά χρόνου κοστίζει πανάκριβα

Του Σταυρου Λυγερου

Αποδεικνύεται καθημερινά ότι το ευρωιερατείο δεν αντιμετωπίζει την Ελλάδα ως συνομιλητή, αλλά ως μία χώρα που οφείλει να αποδεχθεί άνευ όρων τις εντολές της τρόικας. Το έργο το έχουμε

ξαναδεί σε διάφορες παραλλαγές, όταν ερχόταν ο καιρός να εκταμιευθούν οι δόσεις. Κάθε φορά οι δανειστές έσπαγαν το ρεκόρ τους σε προσβολές και ωμούς εκβιασμούς που παραβιάζουν κάθε θεσμική και δημοκρατική τάξη. Το μείζον ζήτημα, βεβαίως, δεν είναι η κατάργηση του 13ου και του 14ου μισθού. Είναι εάν το νέο πακέτο μπορεί ή όχι να ανατάξει την ελληνική οικονομία. Η θεραπεία - σοκ έχει βυθίσει την Ελλάδα σε ένα καταστροφικό αδιέξοδο. Τα γεγονότα διέψευσαν την αρχική διαβεβαίωση ότι το πρώτο Μνημόνιο θα εξασφάλιζε τον αναγκαίο χρόνο και θα επιτύγχανε τη δημοσιονομική εξυγίανση και την ανάταξη της οικονομίας. Οι αριθμοί δεν αφήνουν περιθώρια για αμφισβήτηση.

Η ελληνική κρίση χρέους έχει μετατραπεί σε ένα δράμα. Τα μέτρα πέφτουν βροχή, αλλά το μόνο που καταφέρνουν είναι να βυθίζουν ολοένα και περισσότερο την οικονομία στην ύφεση, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να έχει εγκλωβιστεί σε έναν φαύλο κύκλο.

Μη μπορώντας να αμφισβητήσουν το ναυάγιο, η τρόικα και οι ντόπιοι υποστηρικτές του Μνημονίου ισχυρίζονται ότι δεν φταίει η συνταγή, αλλά η κυβέρνηση Παπανδρέου που δεν την εφάρμοσε σωστά. Έχουμε εξ αρχής υποστηρίξει ότι και η συνταγή είναι λάθος και ο «μάγειρας» που την υλοποίησε κακός. Η κυβέρνηση Παπανδρέου έχει βαρύτατες ευθύνες για τις πράξεις και τις παραλείψεις της, αλλά η ύφεση είναι το αποτέλεσμα κυρίως της πολιτικής που υπαγορεύει η τρόικα.

Δεδηλωμένος στόχος αυτής της πολιτικής δεν είναι μόνο η δραστική μείωση του ελλείμματος. Είναι και η εσωτερική υποτίμηση, η οποία υποτίθεται ότι θα αποκαταστήσει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Η εσωτερική υποτίμηση, όμως, επιτυγχάνεται μέσω της ύφεσης. Με άλλα λόγια, αυτό που συμβαίνει δεν είναι μια απροσδόκητη παρενέργεια. Είναι το λογικό αποτέλεσμα της συνταγής των δανειστών.

Όπως και αν κατανεμηθούν οι ευθύνες, όμως, το γεγονός είναι ότι η Ελλάδα έχει ήδη χρεοκοπήσει. Το μόνο που πρόσφεραν οι δόσεις ήταν να μεταθέτουν για λίγο αργότερα το αναπόφευκτο. Το ίδιο ισχύει και για το νέο πακέτο. Η αγορά χρόνου, όμως, κοστίζει πανάκριβα. Πρώτον, επειδή αποσαθρώνει τον παραγωγικό ιστό. Δεύτερον, επειδή εκποιεί και υποθηκεύει δημόσια περιουσία πάνω στην οποία θα πρέπει να στηριχθεί η ανασυγκρότηση.

Το σημαντικότερο είναι ότι η αγορά χρόνου δεν χρησιμοποιείται για να προετοιμάσει το κράτος και την κοινωνία, ώστε η χρεοκοπία να γίνει με συντεταγμένο τρόπο εντός της Ευρωζώνης και με το μικρότερο δυνατό οικονομικο-κοινωνικό κόστος. Αντιθέτως, το νέο πακέτο τροφοδοτεί την ψευδαίσθηση ότι το αναπόφευκτο μπορεί να αποτραπεί. Η Ελλάδα τείνει να μετατραπεί σε τοξικομανή που δίνει κάθε φορά τα πάντα για να εξασφαλίσει τη δόση του, αντί να μπει σε πρόγραμμα αποτοξίνωσης.

Σε αντίθεση με την κυρίαρχη ρητορική, το νέο πακέτο στρώνει τον δρόμο για μία ανεξέλεγκτη χρεοκοπία - κατάρρευση η οποία πιθανόν να εξωθήσει τη χώρα και εκτός Ευρωζώνης, παρότι αυτό δεν είναι στις προθέσεις ούτε του ευρωιερατείου ούτε της Αθήνας. Μία τέτοια εξέλιξη, λόγω και του γεγονότος ότι με το νέο πακέτο το σύνολο του ελληνικού χρέους θα υπαχθεί στο βρετανικό δίκαιο, θα μετατρέψει την Ελλάδα σε έρμαιο των δανειστών της. Η πικρή αλήθεια είναι ότι η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε πειραματόζωο και μάλιστα σε αναλώσιμο πειραματόζωο.

Η ακολουθούμενη πορεία δεν είναι μονόδρομος, όπως προσπαθούν με κάθε τρόπο να πείσουν την κοινή γνώμη. Η Ελλάδα έχει ακόμα και τώρα περιθώρια να διαπραγματευθεί ένα βιώσιμο πρόγραμμα ανάταξης, υπό την προϋπόθεση αφενός ότι θα έχει επεξεργασθεί ένα εναλλακτικό εθνικό σχέδιο και αφετέρου ότι είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει το μόνο διαπραγματευτικό όπλο που διαθέτει, το γεγονός ότι παραμένει σε μεγάλο βαθμό συστημικός κίνδυνος για την Ευρωζώνη. Μία στάση πληρωμών της Ελλάδας θα προκαλέσει αναπόφευκτα καταστροφικό ντόμινο. Η ελληνική κρίση δεν είναι δυνατόν να σφραγιστεί. Οι αγορές θα στραφούν εναντίον των άλλων αδύναμων κρίκων, επειδή έχουν αντιληφθεί ότι η κρίση δεν είναι κρίση δύο τριών χωρών-μελών, αλλά συστημική κρίση συνολικά της Ευρωζώνης. Με άλλα λόγια, η εγκατάλειψη της Ελλάδας ισοδυναμεί με άλμα στο κενό.

Το ευρωιερατείο το γνωρίζει και γι’ αυτό προσπαθεί να την αποτρέψει και να κρατήσει την Ελλάδα εντός της Ευρωζώνης, αλλά με έναν τρόπο που καταστρέφει τον παραγωγικό ιστό και εξαθλιώνει σημαντικά τμήματα της κοινωνίας. Ο επαρχιωτισμός και το σύνδρομο εξάρτησης της ελληνικής άρχουσας τάξης, όμως, την κάνουν να αντιμετωπίζει τις εντολές της τρόικας περίπου σαν θεόσταλτες.