Αυξήθηκε 18,4 δισ. το δημόσιο χρέος

Ναυτεμπορική 21-11-2013

Σημαντική αύξηση κατά 18,4 δισ. ευρώ παρουσίασε το δημόσιο χρέος στο γ’ τρίμηνο του 2013, σε σύγκριση με το γ’ τρίμηνο του 2012, καταδεικνύοντας το τεράστιο πρόβλημα που εξακολουθεί να υφίσταται έπειτα από δύο «κουρέματα».

Σημαντική αύξηση κατά 18,4 δισ. ευρώ παρουσίασε το δημόσιο χρέος στο γ’ τρίμηνο του 2013, σε σύγκριση με το γ’ τρίμηνο του 2012, καταδεικνύοντας το τεράστιο πρόβλημα που εξακολουθεί να υφίσταται έπειτα από δύο «κουρέματα».

Ταυτόχρονα, η εξέλιξη αναδεικνύει και την αποτυχία της τρόικας και της κυβέρνησης να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα του δημοσίου χρέους που ήταν ο υπ’ αριθμόν 1 στόχος από το πρώτο μνημόνιο, το Μάιο του 2010, ενώ εφιαλτικές είναι οι λήξεις ομολόγων για την προσεχή πενταετία.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, το ύψος του δημόσιου χρέους Κεντρικής Διοίκησης στο τέλος του περασμένου Σεπτεμβρίου ανήλθε σε 321,9 δισ. ευρώ, από 303,5 δισ. ευρώ που ήταν το Σεπτέμβριο του 2012. Στη διάρκεια του γ’ τριμήνου 2013, σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2013, το δημόσιο χρέος παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο, καθώς από 321,4 δισ. ευρώ αυξήθηκε σε 321,9 δισ. ευρώ ή στο 175,9% του ΑΕΠ.

Διευκρινίζεται πως πρόκειται για το συνολικό δημόσιο χρέος, δηλαδή περιλαμβάνει και τα ομόλογα που κατέχουν τα ασφαλιστικά ταμεία και άλλοι δημόσιοι φορείς που αποτελούν το αποκαλούμενο ενδοκυβερνητικό χρέος.

Αυτό σημαίνει πως το χρέος Γενικής Κυβέρνησης, που αποτελεί και το δείκτη παρακολούθησης από την τρόικα και τις αγορές, είναι χαμηλότερο, δεδομένου πως για τον προσδιορισμό του αφαιρείται η αξία των ομολόγων που κατέχουν δημόσιοι φορείς.

Από τα στοιχεία του ΓΛΚ προκύπτει επίσης πως τα διαθέσιμα του Δημοσίου στο τέλος του Σεπτεμβρίου ήταν στο ποσό των 7,5 δισ. ευρώ, από 4,4 δισ. ευρώ τον Ιούνιο.

Η διατήρηση του χρέους σε υψηλά επίπεδα καταγράφεται έπειτα από δύο «haircut», το PSI του Μαρτίου 2012, όταν και διαγράφηκε χρέος ύψους 106 δισ. ευρώ, και την επαναγορά των ομολόγων το Δεκέμβριο του 2012, όταν διαγράφηκε χρέος ύψους 20,6 δισ. ευρώ, αλλά το πρόβλημα παραμένει οξύ και άλυτο.

Πιεστικές οι άμεσες λήξεις

Χρεολύσια ύψους 75,8 δισ. ευρώ καλείται να αποπληρώσει η Ελλάδα στην προσεχή πενταετία, γεγονός που αυξάνει ανάλογα τις δανειακές ανάγκες των προσεχών ετών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΓΛΚ, με βάση τις εκδόσεις ομολόγων και δανείων μέχρι την 30ή Σεπτεμβρίου 2013, οι υποχρεώσεις για πληρωμές χρεολυσίων στο προσεχές δωδεκάμηνο φτάνουν στο ποσό των 38,7 δισ. ευρώ. Για το διάστημα από το 2014 μέχρι και το Σεπτέμβριο του 2019, οι λήξεις χρεολυσίων που καλείται να αναχρηματοδοτήσει η Ελλάδα φτάνουν στο ποσό των 75,8 δισ. ευρώ.

Το μεγαλύτερο τμήμα του χρέους, ύψους 246,1 δισ. ευρώ (76,5%), λήγει από το 2020 και μετά και αποτελείται βασικά από δάνεια του επίσημου τομέα χωρών της Ευρωζώνης, του EFSF και του ΔΝΤ.

Αναλυτικότερα, από το συνολικό ποσό του χρέους, όπως αποτιμήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2013, 321,9 δισ. ευρώ, τα 90,2 δισ. ευρώ αποτελούν ομόλογα και έντοκα γραμμάτια που κατέχονται από ιδιώτες επενδυτές, την ΕΚΤ και άλλες εθνικές κεντρικές τράπεζες. Το ποσό έχει συρρικνωθεί αισθητά με το PSI, την επαναγορά των ομολόγων και τις εξοφλήσεις τίτλων.

Αναλυτικότερα, η αξία των ομολόγων που απέμειναν σε ιδιώτες επενδυτές, ασφαλιστικά ταμεία, ΕΚΤ περιορίστηκε σε 73,4 δισ. ευρώ, από 240,94 δισ. ευρώ το Δεκέμβριο του 2011. Τα ομόλογα ξένου δικαίου μειώθηκαν από 18,52 δισ. ευρώ το 2011 σε 2,7 δισ. ευρώ, ενώ οι λήξεις εντόκων γραμματίων ήταν 15 δισ. ευρώ.

Αντίστροφα, ανοδική ήταν η πορεία των δανείων, τα οποία αυξήθηκαν σημαντικά και αποτελούν πλέον την πλειονότητα του δημοσίου χρέους.

Ειδικότερα, τα δάνεια του Μηχανισμού Στήριξης Ε.Ε. και ΔΝΤ αυξήθηκαν στο τέλος Σεπτεμβρίου στο ποσό των 213,8 δισ. ευρώ.

Επίσης, στο σκέλος των δανείων υπάρχει και η κατηγορία «ειδικά διακρατικά δάνεια», το ύψος των οποίων ήταν 6,8 δισ. ευρώ, ενώ μια άλλη κατηγορία είναι λοιπά δάνεια εξωτερικού, το ύψος των οποίων είναι 5,2 δισ. ευρώ.

Εξάλλου, από το σύνολο του χρέους, το 28,4% αφορά δάνεια και ομόλογα σταθερού επιτοκίου και το 71,6% είναι κυμαινόμενου επιτοκίου.

Ακόμη, διαπραγματεύσιμο είναι πλέον το 28,3% του χρέους, ενώ μη διαπραγματεύσιμο είναι το 71,7%.

Εως 5 δισ. ευρώ χαμηλότερο

Για το σύνολο του 2013, το ύψος του δημοσίου χρέους ίσως διαμορφωθεί σε επίπεδα χαμηλότερα κατά 5 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με την εκτίμηση που υπάρχει στο σχέδιο του προϋπολογισμού.

Ειδικότερα η πρόβλεψη είναι να διαμορφωθεί το χρέος Κεντρικής Διοίκησης, στο τέλος Δεκεμβρίου, σε 325.900 εκατ. ευρώ ή 178,2% του ΑΕΠ, έναντι 305.537 εκατ. ευρώ ή 157,7% του ΑΕΠ το 2012.

Ομως, το ποσό αυτό περιλαμβάνει και την εκταμίευση από το μηχανισμό στήριξης των δύο δόσεων που εκκρεμούν, της δόσης του 1 δισ. ευρώ, που επρόκειτο να καταβληθεί μέχρι τον Οκτώβριο, και της δόσης των 4,9 δισ. ευρώ, που ήταν προγραμματισμένη για το Δεκέμβριο του 2013.

Ομως, με την αργή πρόοδο των διαπραγματεύσεων, αλλά και τα προβλήματα που παρουσιάζονται, εκτιμάται ότι είναι η ανέφικτη η επίτευξη συμφωνίας ώστε να αποδεσμευτεί η δόση των 4,9 δισ. ευρώ εντός του Δεκεμβρίου, οπότε το δημόσιο χρέος θα είναι κατά 4,9 δισ. ευρώ χαμηλότερο έναντι της πρόβλεψης του προϋπολογισμού.

Σε ό,τι φορά το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης (μείον το ενδοκυβερνητικό χρέος) στο τέλος του 2013 εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 321.000 εκατ. ευρώ ή 175,5% του ΑΕΠ, έναντι 303.925 εκατ. ευρώ ή 156,9% του ΑΕΠ το 2012. Το 2014 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 319.400 εκατ. ευρώ ή 174,5% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 1% του ΑΕΠ έναντι του 2013.

Για να επιτευχθεί η μείωση, προϋπόθεση αποτελεί το πρωτογενές πλεόνασμα, η συγκράτηση των δαπανών για τόκους και η υλοποίηση του προγράμματος των αποκρατικοποιήσεων.

Πιέσεις για παρέμβαση βιωσιμότητας

Το ΔΝΤ πιέζει την Ευρωζώνη να προχωρήσει σε νέα παρέμβαση για τη μείωση του ελληνικού χρέους προκειμένου αυτό να καταστεί βιώσιμο, εκτιμώντας ότι όπως εξελίσσεται σήμερα, και με τα μέτρα μείωσής του που έχουν ληφθεί από το Νοέμβριο του 2012, δεν διασφαλίζεται η βιωσιμότητά του.

Πιέζει έτσι την Κομισιόν να ενεργοποιήσει την πρόβλεψη της συμφωνίας του Eurogroup του Νοεμβρίου του 2012, για νέα μείωση του χρέους, είτε άμεσα είτε με μετακύλιση των λήξεων σε βάθος χρόνου.

Το ζήτημα αυτό θα αποτελέσει ένα από τα σημεία των διαπραγματεύσεων με την τρόικα μετά τον Απρίλιο του 2014 και εφόσον η Eurostat επικυρώσει το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2013, που θα προκύψει, όπως αναφέρει άλλωστε και το οριστικό σχέδιο του προϋπολογισμού που καταθέτει σήμερα στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας.

ΠΑΝΟΣ ΚΑΚΟΥΡΗΣ - pkak@naftemporiki.gr