Ομιλία Τσίπρα σε Τέξας

11-2013

Σας ευχαριστώ κ. Frassoni για την εισαγωγή. Ευχαριστώ και το Lyndon B. Johnson School of Public Affairs για την πρόσκληση και για την ευκαιρία να συζητήσουμε για  την κρίση της ευρωζώνης, και την κατάσταση στην Ελλάδα, με ειδικούς και με φορείς χάραξης πολιτικής και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Πρέπει να σωθεί η Ευρωζώνη;

Ο τίτλος του συνεδρίου θέτει ένα ερώτημα: Μπορεί η Ευρωζώνη να σωθεί;

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι μια τέτοια ερώτηση μπορεί να τεθεί στο Τέξας. Θα ήταν δύσκολο να τη θέσει κανείς στις Βρυξέλλες ή στη Φρανκφούρτη. Το ερώτημα θα μπορούσε να θεωρηθεί θρασύ, ακόμα και προσβλητικό, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Αυτό που θα πουν εκείνοι είναι, ότι η κρίση στην ευρωζώνη έχει τελειώσει. Και μέχρι στιγμής, όπως ισχυρίζονται, η Ευρώπη κινείται πλέον σε μια νέα φάση, στην ανάκαμψη της εμπιστοσύνης και την επάνοδο της ανάπτυξης.

Το ερώτημα μπορεί να ενοχλήσει και κάποιους που καταλαβαίνουν ότι η κρίση στην ευρωζώνη δεν έχει τελειώσει. Μπορεί να ενοχλήσει κάποιους που βιώνουν την ανεργία, τις περικοπές μισθών και συντάξεων, την υποβάθμιση της παιδείας και της υγειονομικής περίθαλψης. Υπάρχουν πολλοί, οι οποίοι ζουν μέσα στην κρίση, για τους οποίους το σημαντικό ερώτημα δεν είναι αν η ευρωζώνη μπορεί να σωθεί, αλλά εάν πρέπει να σωθεί. Η θέση μας για το θέμα αυτό είναι σαφής: Η ευρωζώνη πρέπει να σωθεί.

Η ευρωζώνη μπορεί να ήταν λάθος. Οι Συνθήκες και οι Χάρτες της είναι εσφαλμένε και πρέπει να αλλάξουν θεμελιωδώς. Κάποιοι λένε ότι ορισμένες χώρες θα έπρεπε ίσως να μην είχαν ενταχθεί. Θα μπορούσαμε να συζητήσουμε αυτά τα θέματα, αλλά προτιμώ να  αφήσουμε στους ιστορικούς αυτή τη συζήτηση. Δεν έχει σημασία σήμερα.

Σήμερα, η Ευρωζώνη υπάρχει. Έχουμε μια οικονομική ένωση και ένα κοινό νόμισμα και οι άμεσες εναλλακτικές είναι χειρότερες. Μια έξοδος δεν θα ωφελήσει κανέναν. Αντίθετα, θα πυροδοτήσει σοβαρά νέα προβλήματα - διαχείριση ενός ασταθούς νέου νομίσματος, φαινόμενα bank run, πληθωρισμός, φυγή κεφαλαίων και ανθρώπων. Για το λόγο αυτό και μόνο, η Ελλάδα δεν θα πρέπει και δεν θα το κάνει, δε θα εξέλθει εθελοντικά από την Ευρωζώνη.

Αλλά υπάρχει και ένας δεύτερος λόγος. Μία  έξοδος της  Ελλάδας ή οποιασδήποτε άλλης χώρας σε  κρίση θα ήταν μια καταστροφή για την Ευρώπη. Αυτό είναι κάτι που, κατά βάθος, όλοι γνωρίζουν. Προς το παρόν αν μία χώρα φύγει, οι αγορές και οι κερδοσκόποι θα αρχίσουν να ρωτούν ποιος είναι ο επόμενος; Θα λένε ο ένας στον άλλο, όπως λέτε εδώ στο Τέξας, game on. Είναι μια διαδικασία που, έτσι και ξεκινήσει, δεν μπορεί να σταματήσει. Δεν έχει σημασία πόσο μικρή είναι η χώρα που αποχωρεί. Δεν έχει σημασία αν αποχωρεί εθελοντικά, ή την πετάνε εκτός.

Το ευρωπαϊκό μας συμφέρον έγκειται στο να  αλλάξουμε την ευρωζώνη. Εδώ υπάρχουν τρία πράγματα που πρέπει να γίνουν. Το πρώτο είναι να αλλάξουμε τις ιδέες. Το δεύτερο είναι να αλλάξουμε τις πολιτικές. Και το τρίτο, εξίσου απαραίτητο, είναι να αλλάξουμε τους θεσμούς.

Αλλαγή των ευρωπαϊκών Ιδεών

Η σημερινή Ευρώπη – η κοινή αγορά και η Ευρωπαϊκή Ένωση – βασίστηκε σε ορισμένες αρχές. Μεταξύ αυτών ήταν: όχι άλλοι ευρωπαϊκοί πόλεμοι. Καθολικά ανθρώπινα δικαιώματα. Ένα κοινωνικό συμβόλαιο, που σημαίνει ένα ισχυρό σύστημα κοινωνικής ένταξης, κοινωνικής ασφάλισης, δημόσιας εκπαίδευσης, υγείας και πρόνοιας και σταδιακή σύγκλιση του βιοτικού επιπέδου των φτωχότερων περιφερειών προς τα πρότυπα των πιο εύρωστων χωρών.

Αυτή η ιδέα δεν είναι η νέα ευρωπαϊκή ιδέα. Είναι η παλιά ευρωπαϊκή ιδέα. Και παραγκωνίστηκε, πριν από χρόνια, από μια ιδεολογία των αγορών, του ανταγωνισμού, και του «στο διάολο να πάνε» όσοι μένουν πίσω. Αυτή είναι η νέα ευρωπαϊκή ιδέα. Εμείς την αποκαλούμε νεοφιλελεύθερη ιδέα. Εμείς λέμε, ότι είναι αυτοκτονική ιδέα. Και εναντίον της, παλεύουμε για τις παραδοσιακές αξίες των ιδρυτών της Ευρώπης. Αυτό που επιδιώκουμε  είναι η σημερινή Ευρώπη να επιστρέψει στις πρακτικές και τις επιδιώξεις αυτών των παλαιών αξιών.

Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία στην Ελλάδα θα είναι ένας αποφασιστικός παράγοντας που θα αλλάξει τα πράγματα προς όφελος των δυνάμεων της δημοκρατίας και της ανάπτυξης στην Ευρώπη. Θα είναι μια βαθιά ανάσα για όλους τους λαούς της Ευρώπης. Από αυτήν την άποψη είμαστε πλέον σίγουροι ότι δεν είμαστε μόνοι πια.

Τη λιτότητα την αντιμάχονται πλέον πολλοί περισσότεροι πολιτικοί και αναλυτές σε σχέση με δυο ή τρία χρόνια πριν. Όλες αυτές οι δυνάμεις πρέπει να ενωθούν σε ένα μέτωπο που θα αλλάξει τις ευρωπαϊκές πολιτικές.

Επιτρέψτε μου να προσθέσω ότι η πρόταση για την υποψηφιότητά μου για τη θέση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από το προεδρείο του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς ενσαρκώνει αυτή τη δυνατότητα. Είναι, επίσης, ουσιαστική και με καλές προοπτικές. Δίνει τη σωστή και μοναδική απάντηση στο ερώτημα “με ποια πολιτική η Ευρώπη θα βγει από την κρίση;” Δείχνει τη διέξοδο. Δίνει ελπίδα. Έτσι, η μελλοντική κυβέρνησή μας δεν θα είναι μόνη. Δεν θα πρόκειται για μια διαπραγμάτευση ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Γερμανία . Πρόκειται να είναι μια σύγκρουση των δυνάμεων της ανάπτυξης και της απασχόλησης και των δυνάμεων της λιτότητας και του μερκελισμού. Μπροστά σε αυτό το δίλημμα, τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα πρέπει να αποφασίσουν αν ο μέχρι τώρα χειρισμός της κρίσης στην Ευρώπη ήταν μια επιτυχία ή όχι. Και αν το μέλλον τους θα είναι παρόμοιο με εκείνο του ελληνικού ΠΑΣΟΚ που είναι γύρω ή κάτω από 5 % στις δημοσκοπήσεις, ενώ συμμετέχει στην κυβέρνηση του κ. Σαμαρά.

Συνέπειες των νεοφιλελεύθερων ιδεών στην Ευρώπη.

Η ευρωζώνη ήρθε μια γενιά μετά την Ευρωπαϊκή Ένωση. Χτίστηκε στις νέες νεοφιλελεύθερες αρχές: την ιδιωτικοποίηση, την απορρύθμιση, μια άκαμπτη Κεντρική Τράπεζα μονομερώς προσανατολισμένη στη νομισματική σταθερότητα, μια νομισματική ένωση χωρίς δημοσιονομική ένωση και κανένα  κοινωνικό συμβόλαιο σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Την ίδια στιγμή, επρόκειτο για μια συνομοσπονδία. Είναι γνωστό ότι οι συνομοσπονδίες δεν αντέχουν. Μπορούν φυσικά να επιβιώσουν για κάποιο διάστημα, αλλά η ανάπτυξή τους εξαρτάται από τη ροή ιδιωτικών κεφαλαίων, από τα επακόλουθα που έχουν διάφορες φούσκες οι οποίες είναι εγγενώς ασταθείς. Για κάποιο διάστημα, το χρήμα ρέει και αυτό αρέσει πάρα πολύ στις τοπικές ελίτ. Επενδύουν, κερδοσκοπούν, κατέχουν γη και πλουτίζουν, βγάζουν μέρος του νέου πλούτου τους έξω από τη χώρα και μακριά από τη φορολόγησή του. Οι τοπικές τράπεζες μετατρέπονται ουσιαστικά σε εντολοδόχους πολύ μεγαλύτερων ξένων τραπεζών, όπως οι ελληνικές τράπεζες έγιναν οι αγωγοί χρημάτων των γαλλικών και γερμανικών τραπεζών. Οι τράπεζες ανταγωνίζονται μεταξύ τους για να δανείσουν χρήματα στον κατασκευαστικό κλάδο, στον κλάδο της οικοδομής, στο κράτος.

Και οι φούσκες σκάνε. Αυτό δεν είναι διαφορετικό από αυτό που συνέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες, για μια σειρά από σημαντικούς κοινούς λόγους. Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πολύ καλά αμορτισέρ, δηλαδή μηχανισμούς προκειμένου να απορροφηθούν οι κραδασμοί, που μέρη της Ευρώπης δεν τα έχουν.

• Η Πολιτεία της Νεβάδα δεν χρειάστηκε να πάει στις αγορές για να συγκεντρώσει τα χρήματα, προκειμένου να διασωθούν οι τράπεζές της.

• Δεν χρειάστηκε να πληρώσει για τα επιδόματα ανεργίας των νέων ανέργων.

• Δεν χρειάστηκε να πληρώσει για το κόστος της Κοινωνικής Ασφάλισης και Ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης που πάντα αυξάνει κατά τη διάρκεια μια κακής ύφεσης.

• Αν έπρεπε να τα κάνει όλα αυτά χωρίς την υποστήριξη μιας Κεντρικής Τράπεζας, τόσο η Πολιτεία της Νεβάδα όσο και όλες οι τράπεζες στη Νεβάδα θα είχαν χρεοκοπήσει.

• Και στη συνέχεια, αμέσως μετά, άλλες πολιτείες θα είχαν ακολουθήσει.

Αυτό είναι που συνέβη στην Ευρώπη.

Νεοφιλελεύθερη πολιτική: Η νέα κλεοπτοκρατία στην Ευρώπη

Το δεύτερο καθήκον μας είναι να αλλάξει η ευρωπαϊκή πολιτική. Ποιες ήταν οι ευρωπαϊκές πολιτικές για την αντιμετώπιση της κρίσης;

Με απλά λόγια, ήταν νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντέδρασαν στην κρίση με κεϋνσιανά αντανακλαστικά, ποσοτική χαλάρωση και καθολική υγειονομική περίθαλψη. Η Ευρώπη αντέδρασε με μεγάλα δάνεια προς τα κράτη, με την προϋπόθεση της βίαιης λιτότητας. Τα δάνεια πέρασαν στις τράπεζες, οι οποίες στη συνέχεια εξόφλησαν τα χρέη τους προς τις τράπεζες του Βορρά, διατηρώντας ένα κομμάτι για την "ανακεφαλαιοποίηση ".

Αυτή η διαδικασία εμβάθυνε τη χρεοκοπία των κρατών, χωρίς την αναζωογόνηση της οικονομίας και των τραπεζών. Τόσο στην Ελλάδα, όσο και αλλού, ευρωπαίοι ωθήθηκαν σε βαθιά φτώχεια Ελλάδα, τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης μας καταστράφηκαν. Ωστόσο, οι τοπικοί τραπεζίτες διατήρησαν τον έλεγχο των ουσιαστικά σε πτώχευση τραπεζών.

Έτσι, σήμερα, που σας μιλάω, μια νέα κλεπτοκρατία έχει δημιουργηθεί στη χώρα μου. Χρησιμοποιεί τα χρήματα που παρέχονται από τους φορολογούμενους της Ευρώπης στο αφερέγγυο ελληνικό κράτος, το οποίο κράτος τα δίνει στους έλληνες ολιγάρχες για να τα χρησιμοποιήσουν όπως τους συμφέρει. Δεν πρόκειται ποτέ να τα δώσουν στην πραγματική οικονομία που διψά για πίστωση και χρηματοδότηση.

Στην Ελλάδα, ο ΦΠΑ έχει φτάσει το 23%, οι φόροι ακίνητης περιουσίας είναι τόσο υψηλοί ώστε να μοιάζουν με δήμευση, οι επιχειρήσεις καταρρέουν ή εγκαταλείπουν τη χώρα, επαγγελματίες μεταναστεύσουν, και άνθρωποι πεινάνε. Οι τραπεζίτες, εν τω μεταξύ, ελέγχουν τα μέσα ενημέρωσης με τη διαφήμιση, την οποία πληρώνουν από τα κεφάλαια διάσωσης. Εν τω μεταξύ, οι τράπεζες τους βυθίζονται όλο και βαθύτερα στην αφερεγγυότητα. Η Price Waterhouse Coopers μόλις έκανε γνωστό ότι οι ελληνικές τράπεζες συγκεντρώνουν 65 δισεκατομμύρια ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων, ενώ το κεφαλαιακό “μαξιλάρι” τους δεν είναι μεγαλύτερο από 30 δισεκατομμύρια ευρώ.

Και αυτή η θλιβερή κατάσταση περιγράφεται ως το ελληνικό success story. Αυτό είναι ένα είδος της προπαγάνδας που θα αναγνώριζε ο Τζορτζ Όργουελ: Πάρτε ένα ψέμα, παρουσιάστε το ως την αλήθεια, χρησιμοποιείστε διγλωσσία και συνεχίστε να το επαναλαμβάνετε.

Πολιτικές αλλαγές: Τι μπορούμε να κάνουμε για να σώσουμε την Ευρώπη

Επιτρέψτε μου τώρα να σας κάνω την σημαντική ερώτηση. Τι μπορούμε να κάνουμε για να σώσουμε την Ευρωζώνη, ώστε να ξαναγίνει δυνατό για τους ευρωπαίους πολίτες να ονειρευτούν ξανά ένα μέλλον κοινής ευημερίας;    

Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τέσσερα προβλήματα. Το πρόβλημα του τραπεζικού τομέα. Το πρόβλημα των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του χρέους. Το πρόβλημα της απουσίας επενδύσεων, ειδικά στην περιφέρεια. Και, τέλος, την ανθρωπιστική κρίση που αντιμετωπίζουν όχι μόνο κατεστραμμένες χώρες, όπως η Ελλάδα, αλλά και ο ίδιος ο Βορράς που η φτώχεια αυξάνεται ραγδαία... ακόμη και στη Γερμανία.

Πώς να αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα; Υπάρχουν απλοί τρόποι για να γίνει κάτι τέτοιο και μάλιστα χωρίς να δημιουργήσουμε ένα ομοσπονδιακό υπουργείο οικονομικών, χωρίς απώλεια εθνικής κυριαρχίας, χωρίς δημοσιονομικές μεταφορές πόρων, χωρίς γερμανικές ή ολλανδικές εγγυήσεις των χρεών της περιφέρειας, χωρίς μεγάλες τροποποιήσεις στις συνθήκες και χωρίς νέους θεσμούς.

Τα τέσσερα στοιχεία της πρότασης μας είναι τα παρακάτω:

1. Σε ό,τι αφορά το χρέος, θεωρούμε ότι η ΕΚΤ μπορεί να διαχειριστεί μέρος του χρέους των κρατών μελών κεντρικά, χωρίς μεταφορές πόρων και χωρίς να παραβαίνει το καταστατικό της. Αλλά ας μη γελιόμαστε. Μια λύση μακράς διαρκείας για το πρόβλημα χρέους των ευρωπαϊκών χωρών μπορεί να υλοποιηθεί μόνο εφόσον σημαντικό μέρος των δημόσιων χρεών διαγραφεί. Γι’ αυτό το λόγο υποστηρίζουμε την ιδέα μιας διεθνούς διάσκεψης για το δημόσιο χρέος. Το 1953, 22 χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, αποδέχθηκαν τη διαγραφή του 62,5% του Γερμανικού χρέους. Αυτή ήταν μια προϋπόθεση για μια Ευρώπη της ευημερίας. Είμαι βέβαιος ότι μπορούμε να αποδείξουμε ότι η ανθρωπότητα έχει γίνει σοφότερη.

2. Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, η ΕΚΤ σε συνεργασία με τον ΕΜΣ θα πρέπει να τοποθετήσει όλες τις τράπεζες κάτω από μία ενιαία αρχή και να δημιουργήσει ένα ενιαίο ταμείο ασφάλισης σε επίπεδο ευρωζώνης. Μπορεί να χρησιμοποιήσει τη δύναμη της για να χτυπήσει τις τοπικές κλεπτοκρατίες που βασίζονται στα τοξικά σχέδια διάσωσης, συμπεριλαμβανομένης βεβαίως και της Ελλάδας.

3. Σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων μπορεί να επανεντάξει τα ευρωπαϊκά και παγκόσμια πλεονάσματα σε ένα πρόγραμμα επενδύσεων μεγάλης κλίμακας. Με την βοήθεια της ΕΚΤ θα μπορούσε να υλοποιήσει ένα πανευρωπαϊκό, αναπτυξιακό σχέδιο ανάκαμψης. Ένα ευρωπαϊκό New Deal.

4. Αναφορικά με την αλληλεγγύη,  οι πιο ευάλωτοι ευρωπαίοι πολίτες χρειάζονται άμεση βοήθεια, καθώς και ένα λόγο να πιστέψουν ξανά στο μέλλον της Ευρώπης. Η τροφή σε αυτήν την προσπάθεια είναι μεγάλης σημασίας – και όχι μόνο γιατί εμφανίζεται σαν το μεγάλο όπλο του φασισμού. Η Ευρώπη θα μπορούσε να επιλέξει στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής να χρησιμοποιήσει τα κέρδη που συσσωρεύονται στο εσωτερικό του συστήματος των κεντρικών τραπεζών της για να χρηματοδοτήσει ένα πρόγραμμα κουπονιών διατροφής – όπως συμβαίνει στην Αμερική – αλλά και ένα κατώτατο επίδομα ανεργίας ώστε να εξαλειφθεί άμεσα η ακραία φτώχεια σε όλη την Ευρώπη.

Οι εισηγητές αυτού του προγράμματος βρίσκονται σε αυτή την αίθουσα και έτσι δεν θέλω να πω περισσότερα επ’ αυτού. Μόνο θα προσθέσω ότι υπάρχει τρόπος να μετατρέψουμε την Ευρωζώνη σε μια βιώσιμη κοινότητα. Και μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Επιτρέψτε μου, όμως τώρα, πριν να αναφερθώ στην κατάσταση στην Ελλάδα και στα σχέδια του ΣΥΡΙΖΑ να αναφέρω τα εξής:

Γνωρίζουμε την απόφαση της Επιτροπής Οικονομικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να διερευνήσει τις ενέργειες της τρόικας στις χώρες της κρίσης. Αναμένουμε τη συγκρότηση μιας Εξεταστικής Επιτροπής ή υποεπιτροπής με ισχυρή και διευρυμένη πολιτική εντολή, καθώς και δυνατότητα κλήσης όλων των εμπλεκομένων μερών, περιλαμβανομένων τέως και νυν Πρωθυπουργών και υπουργών Οικονομικών στις χώρες της κρίσης, κεντρικών τραπεζιτών, εταιρειών παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών και στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ανέφερε ότι κάποιος πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για αυτό που έχει συμβεί στις χώρες που ακολούθησαν τις πολιτικές της τρόικα. Είμαστε σύμφωνοι με αυτή τη θέση και θα συμβάλλουμε προς αυτή την κατεύθυνση. Όμως ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πρέπει επίσης να απαντήσει στα παρακάτω ερωτήματα.

Εάν κάποιος, όπως αναφέρει, πρέπει να αναλάβει την ευθύνη, γιατί θα πρέπει να συνεχιστεί η εφαρμογή του προγράμματος; Οι ευρωπαίοι πολίτες εν όψει των ευρωεκλογών θα απαιτήσουν και θα πρέπει να έχουν καθαρές απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.

Πολιτικές της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια ανθρωπιστική κρίση. Και η πρώτη προτεραιότητα μιας κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι να αντιμετωπίσει αυτήν την κρίση, αλλά την ίδια στιγμή θα δώσουμε έναν πολιτικό αγώνα σε δύο μέτωπα.

Το ένα θα είναι το μέτωπο των Βρυξελλών, της Φρανκφούρτης και του Βερολίνου. Πρέπει να πείσουμε τους εταίρους μας ότι η σημερινή πορεία οδηγεί όλους εμάς, την Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη σε τρομερό αδιέξοδο. Αλλά πρώτα πρέπει να τους πείσουμε να συνομιλήσουν μαζί μας. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα. Και είναι πρόβλημα διότι οι Ευρωπαίοι δεν είναι διατεθειμένοι να συζητήσουν το αδιέξοδο της Ελλάδας ούτε με την σημερινή κυβέρνηση. Αντίθετα, η σημερινή κυβέρνηση προσπαθεί να εντυπωσιάσει την Ευρώπη παριστάνοντας τον καλό μαθητή – και δεν δουλεύει. Πάρτε για παράδειγμα την υπόσχεση για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Για ένα χρόνο είχε παγώσει όσο περιμέναμε τις γερμανικές εκλογές. Τώρα μας είπαν να περιμένουμε μέχρι το καλοκαίρι, μέχρι τις Ευρωεκλογές. Η φύση του παιχνιδιού είναι σαφής. Έχουμε το δικαίωμα και το καθήκον να απαιτούμε την άρση του πέπλου της σιωπής.  Η Ευρώπη θα πρέπει να σταματήσει να προσποιείται. Θα πρέπει μαζί από κοινού να συντάξουμε ένα νέο σχέδιο για την Ελλάδα.

Και πράγματι θα ήθελα να ρωτήσω αν κάποιος από τους συμμετέχοντες πιστεύει ότι η Ελλάδα μπορεί να αποπληρώσει 83δις. ευρώ για πληρωμές επιτοκίων μέχρι το 2020 χωρίς τη λήψη ενός νέου δανείου. Χωρίς να ξαναζητηθεί από το φορολογούμενο Ευρωπαίο πολίτη να καλύψει τις μαύρες τρύπες των πτωχευμένων ελληνικών τραπεζών; Φυσικά και όχι. Γι’ αυτό το λόγο έχουμε ανάγκη από ένα σχέδιο για την Ελλάδα.

Και πως θα ήταν αυτό το σχέδιο; Θα περιλάμβανε καίριες αλλαγές στο Ελληνικό Τραπεζικό σύστημα, στο Ελληνικό πρόγραμμα αποπληρωμής των δανείων, στους τρόπους αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης και φυσικά θα περιλάμβανε βήματα προς την αναζωογόνηση των επενδύσεων κατά τρόπο, ώστε να βελτιωθεί  η παραγωγικότητα και να δημιουργηθούν πραγματικές θέσεις εργασίας.

Όσον αφορά στο ελληνικό χρέος και στην εξυπηρέτηση του, θα καλούσαμε τους εταίρους μας να εξετάσουν μία απλή και λογική ιδέα: το μελλοντικό πρόγραμμα αποπληρωμών να συνδέεται άρρηκτα με το ρυθμό ανάπτυξης της Ελληνική οικονομίας. Με αυτό τον τρόπο η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έχει κερδίσει από την σταθεροποίηση και την ανάπτυξη της Ελληνικής οικονομίας.

Όσον αφορά στα ελάχιστα επίπεδα επενδύσεων που είναι απαραίτητα, θα προτείναμε μία ιδέα που κάθε λογικός άνθρωπος θα αποδέχονταν ως δίκαιη και ορθολογική: υπάρχουν πάνω από 10 δισεκατομμύρια ευρώ από Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία που προορίζονταν για την Ελλάδα για την περίοδο από το 2007 έως το 2013, και τα οποία η Ελλάδα δεν κατάφερε να απορροφήσει εξαιτίας της ύφεσης, της γραφειοκρατίας, και του πτωχευμένου εγχώριου τραπεζικού  συστήματος.

Γιατί λοιπόν να μην αναθέσουμε τη διαχείριση αυτών των κεφαλαίων στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων με την προϋπόθεση να επενδύουν στα ελληνικά πρότζεκτς στη βάση καθαρών τραπεζικών αρχών και χωρίς την ανάμειξη του Ελληνικού Κράτους;

Τέλος, το νέο Ευρωπαϊκό σχέδιο για την Ελλάδα θα έπρεπε να ασχοληθεί σοβαρά με την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, στα αστικά κέντρα, στις κωμοπόλεις και τα χωριά μας. Γιατί να μην χρησιμοποιήσουμε τα κέρδη της ΕΚΤ από το αποτυχημένο πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων (περίπου 14 δις ευρώ), καθώς και από το πρόγραμμα παροχής ρευστότητας (ELA) της Ελληνικής Κεντρικής Τράπεζας, για την ίδρυση ενός Ταμείου Αλληλεγγύης που θα παρέχει επισιτιστική βοήθεια και κάλυψη βασικών ενεργειακών αναγκών (διασφάλιση της ηλεκτροδότησης); Αυτό δεν είναι δύσκολο να γίνει.

Το δεύτερο μέτωπο θα είναι εγχώριο. Γνωρίζουμε ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε  τη νέα κλεπτοκρατία, που χρηματοδοτήθηκε από τα κεφάλαια διάσωσης και χτίστηκε πάνω στα λείψανα της διεφθαρμένης ολιγαρχίας που κυβέρνησε την Ελλάδα επί δεκαετίες.

Αυτή η ομάδα γνωρίζει ότι η ώρα για αυτή τη μάχη πλησιάζει. Ως τώρα ήταν πολύ απασχολημένοι προσπαθώντας να μας παρουσιάσουν ως αντι-Ευρωπαϊστές. Σαν ένα κόμμα που επιθυμεί την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Ότι είμαστε επικίνδυνοι και ακραίοι. Γιατί τόσο δηλητήριο; Επειδή ακριβώς μία κυβέρνηση του Σύριζα  θα δώσει τέλος στον εναγκαλισμό αυτών των ομάδων με την εξουσία στην Ελλάδα. Αυτή η αποφασιστικότητα μας είναι ο αληθινός λόγος για τον οποίο συκοφαντούν τον ΣΥΡΙΖΑ.

Η Αμερική, η Ευρώπη και η Ελλάδα

Πριν από λίγες ημέρες το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ εξήγησε στο Κογκρέσο με ποιο τρόπο οι πολιτικές που η Γερμανία εφαρμόζει στην Ευρωζώνη εξάγουν την ύφεση στην υπόλοιπη Ευρώπη και επηρεάζουν την παγκόσμια οικονομία.  Εμείς οι χώρες της  Περιφερειακής Ευρώπης γνωρίζουμε ότι αυτό είναι ακριβώς σωστό. Έχω την αίσθηση ότι μπορούμε να έχουμε έναν εποικοδομητικό διάλογο με την Ουάσιγκτον επάνω στο θέμα της κρίσης της Ευρωζώνης. Είναι ένας λόγος για τον οποίο αισθάνομαι χαρά που βρίσκομαι σήμερα εδώ.

Η απάντηση του υπουργείου Οικονομικών της Γερμανίας στο Αμερικανικό Υπουργείο Οικονομικών μπορεί να σας δώσει μία ιδέα για το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε στην Ευρώπη. Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου δήλωσε: «δεν υπάρχουν ανισορροπίες στη Γερμανία οι οποίες χρειάζονται διόρθωση. Αντιθέτως, η καινοτόμα γερμανική οικονομία συμβάλλει ουσιαστικά στη παγκόσμια ανάπτυξη μέσα από τις εξαγωγές και τις εισαγωγές ενδιάμεσων προϊόντων για την παρασκευή τελικών αγαθών.

Αυτή η απάντηση δείχνει την έλλειψη ενδιαφέροντος για μία συζήτηση με απλά λογικά επιχειρήματα. Το εμπόριο είναι κάτι πολύ καλό, όχι όμως η εμπορική ανισορροπία ειδικά σε μια νομισματική ένωση. Τουλάχιστον αυτό είναι καλά εμπεδωμένο εδώ στην Αμερική. Ελπίζω ότι μόλις έρθει ο καιρός μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορέσει να βασιστεί στο ότι η  Αμερική θα διατηρήσει μια σαφή προοπτική σε αυτά τα θέματα.

Επομένως, υπάρχουν μαθήματα που εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να αντλήσουμε από την Αμερική. Σήμερα βρίσκομαι στο LBJ School of Public Affairs και ξαναθυμάμαι πως η «Μεγάλη Κοινωνία» άλλαξε την Αμερική. Βλέπω ακόμα ότι παρά τις δυσκολίες, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να προχωρούν προς αυτό το μεγάλο σχέδιο. Πόσο καλό θα ήταν να είχαμε το ίδιο πνεύμα και πρόγραμμα για την Ευρωζώνη.

Υπάρχουν, όμως, και μαθήματα που μπορούν να πάρουν οι ΗΠΑ από τα λάθη μας. Στην Αμερική, συχνά θεωρείτε ότι  αντιπροσωπεύετε τη χώρα της ελεύθερης αγοράς, και εμείς οι Ευρωπαίοι την ήπειρο των σοσιαλιστικών  και των σοσιαλδημοκρατικών ιδεών. Αυτό δεν είναι αληθές παρά μόνο κατ’ εξαίρεση, για πολλά χρόνια. Η αλήθεια είναι ότι εσείς στην Αμερική έχετε τους Ομοσπονδιακούς θεσμούς σας- Κοινωνική Ασφάλεια, Ιατροφαρμακευτική Περίθαλψη, Επίδομα Ανεργίας, Σύστημα Ασφάλειας Καταθέσεων- τα οποία εμείς στην Ευρώπη δεν διαθέτουμε. Και έτσι καθώς τα έθνη –κράτη στην Ευρώπη γίνονται πιο αδύναμα, ακόμα και οι πλούσιες χώρες και οι πληθυσμοί τους χάνουν διαρκώς την κοινωνική προστασία που κάποτε μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά και απολάμβαναν. 

Έτσι, ελπίζω να μην ενοχληθείτε αν σας πω  ότι το πιο σημαντικό μάθημα για τις ΗΠΑ από την Ελληνική κρίση είναι το ότι είναι αυτοκτονικό να προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε το ομοσπονδιακό χρέος με περικοπές σε παροχές κοινωνικής προστασίας. Βασικά εισοδήματα, διατάξεις για τη δημόσια υγεία, δημόσια εκπαίδευση, κοινωνική συνοχή, περιβαλλοντική προστασία- αυτά είναι τα δημόσια αγαθά που αν εκλείψουν αυτό θα υπονομεύσει όχι μόνο τη σταθερότητα της Αμερικής, αλλά και τη δυνατότητα της να αποπληρώσει τα χρέη της.

Για αυτόν λοιπόν τον άκρως ρεαλιστικό λόγο θα πρέπει να υπερασπιστούμε τα δημόσια αγαθά μας εξίσου στην Ευρώπη αλλά και στην Αμερική. Οι Αμερικάνοι δεν έχουν την πολυτέλεια να σκεφτούν: «Αυτά τα πράγματα συμβαίνουν στην Ευρώπη». Για ποιο λόγο να ενδιαφερθούμε; Η απάντηση είναι: Πρέπει να ενδιαφερθούμε. Αντιμετωπίζουμε παρόμοιους κινδύνους. Μπορούμε να μάθουμε από τους άλλους.

Και  είμαστε όλοι μέσα σε αυτό μαζί.  Όπως είπε και ο Λίνκολν το 1862: «δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από την ιστορία. Θα πρέπει να διασώσουμε με μεγαλοψυχία την τελευταία μας ελπίδα ειδάλλως θα την απολέσουμε με ευτελή τρόπο».